قهوه روبوستا نوعی قهوه است که از دانه (میوه) گیاه Coffea canephora تهیه میشود. روبوستا، از نواحی مرکزی و غربی صحرای آفریقای جنوبی سرچشمه گرفته است و حدود 40 درصد از تولید قهوه در جهان را تشکیل میدهد. قهوه روبوستا، پس از قهوه عربیکا که از گیاه Coffea Arabica تهیه میشود، مقام دوم را در جهان دارد. قهوه عربیکا حدود 60 درصد بازار قهوه در جهان را نصیب خود کرده است.
شرکت شهریار ارائه دهنده محصولات آسیاب های قهوه، دستگاه اسپرسوساز و دستگاه قهوه دمی از برندهای معتبر خارجی می باشد.
قهوه روبوستا به طور عمده در نیمکره شرقی و عمدتاً در آفریقا و اندونزی کشت میشود. بزرگترین تولید کننده قهوه روبوستا در جهان کشور ویتنام است. واژه "Coffea robusta"، مترادف واژه Coffea canephora است که معرف دو گونه اصلی قهوه یعنی قهوه روبوستا (C. c. robusta) و قهوه انگاندا (C. c. nganda) است و این دو گونه معمولاً به عنوان قهوه روبوستا شناخته میشوند. از قهوه روبوستا معمولا در تهیه قهوه فوری و ترکیبات مختلف قهوه اسپرسو استفاده میشود. پس اگر قصد داشتید قهوه را در منزل درست کنید، بهترین روش تهیه نوشیدنی با قهوه روبوستا، استفاده از روش تهیه قهوه اسپرسو است.
قهوه روبوستا طعم خاکی دارد و اغلب گفته میشود که دارای طعمی کمی تلخ، مزه مقداری شبیه پلاستیک است و پس از نوشیدن آن، مزه شبیه بادام زمینی را بجا میگذارد. طعم آن جذاب به نظر میرسد، اگرچه ممکن است مقداری با ذائقه شما خوشایند نباشد، ولی این سبک از طعم همیشه در ذائقه روزانه ما وجود ندارد و امتحان آن لذت بخش خواهد بود. طعم قهوه روبوستا، وابستگی زیادی به کیفیت دانههای قهوه و شیوه رست کردن آن دارد. برای نمونه، با دانههای قهوه روبوستای کانیبال (Cannonball Coffee robusta) بوی خاک همانند سیب زمینی خام را به مشام میرساند در صورتی که پس از دم آوری آن، طعم خاک مانند از بین میرود و مزه ای ملایم احساس میشود. البته همچان طعم آن تلخ است و اگر شما از طرفداران شکلات تلخ هستید، مزه این نوشیدنی همان چیزی است که به دنبال آن هستید. دانههای قهوه روبوستا حاوی کافئین و قند کمتری نسبت به دانههای قهوه عربیکا بوده و به همین دلیل دارای طعم قویتر و تندتر از عربیکا را دارد.
قهوه روبوستا طعم خوبی دارد، البته قهوه روبوستا با کیفیت بالا طعمی خوب را به نوشیدنی مخلوط روبوستا و عربیکا میدهد و همینطور فوم مخصوص و خوشمزهای را به قهوه اسپرسو اضافه میکند. ولی قهوه روبوستای بی کیفیت ممکن است طعمی مانند پلاستیک سوخته دهد. در سرزمین نوشیدنی اسپرسو (کشور ایتالیا)، قهوه روبوستا با کیفیت بالا به دلیل ایجاد فوم و طعم خوشمزه به اسپرسو، یکی از محبوب ترین نوشیندیها است. بنابراین اگر مزه و طعم تندتر و خشنتر در نوشیدنی را میپسندید، کمی قهوه روبوستا را به نوشیدنی خود اضافه نمایید. و یا اگر به دنبال ایجاد یک فوم خوب و خوشمزه در قهوه اسپرسو خود هستید، یک روبوستای با کیفیت همان چیزی است که به آن نیاز دارید.
درخت روبوستا، یک گیاه کوچک و مقاوم است. در برابر دمای گرم (30 درجه سانتیگراد و بالاتر) و آفتاب مستقیم مقاومت میکند. این درخت دوستدار آب بوده و برای سلامتی و رشد به آبیاری زیاد نیاز دارد. در ارتفاع کم و در حدود 600 متری از سطح دریا رشد میکند و در برابر حشرات و بیماریها نیز مقاوم است. ارتفاع آن در طبیعت به ده متر نیز میرسد ولی درصورتی که برای مصارف تجاری آن را پرورش دهند، ارتفاع درخت را تا حدود 5 متر نگه میدارند تا چیدن محصول آسانتر باشد. گلهای آن به رنگ سفید بوده و بویی شیرین مانند گل یاس دارند. هرچه میوه گیاه روبوستا رسیدهتر شود، رنگ آن به قرمز سیر تغییر مینماید و برای رسیده شدن به 6 تا 8 ماه زمان نیاز دارد. تمامی میوهها در یک زمان رسیده نمیشوند و همانند میوه بلوبری، در زمانهای مختلفی از یک درخت چیده میشود. معمولاً در هر میوه روبوستا، دو دانه قهوه وجود دارد.
اگر شنیده اید که کافئین بیشتری در روبوستا به نسبت عربیکا وجود دارد، درست شنیدهاید. میزان کافئین موجود در روبوستا حدود دو برابر بیشتر از قهوه عربیکا است. میزان کافئین موجود در قهوه روبوستا حدود 2.2 تا 2.7 درصد بوده در حالی که این میزان در قهوه عربیکا حدود 1.2 تا 1.5 درصد است. بالاتر بودن میزان کافئین در قهوه روبوستا باعث حفاظت گیاه در برابر آفت و بیماریها میشود. آفت ها طعم تلخ آن را دوست نداشته و بیماریها از خواص ضد میکروبی کافئین خوششان نمیآید. کافئین بالاتر در قهوه روبوستا همچنین باعث ایجاد طعم تلختر در قهوه دم آوری شده میشود و یک فنجان نوشیدنی روبوستا حاوی تقریبا دو برابر کافئین به نسبت یک فنجان قهوه عربیکا است.
همانطور که در بالا ذکر شد، گیاه روبوستا بیشتر در نیمکره شرقی رشد میکند، اما در برخی از مناطق آمریکای جنوبی و مرکزی نیز دیده میشود. در ادامه برخی از بزرگترین تولیدکنندگان قهوه روبوستا در جهان آورده شده است:
اگر میبینید نام کشورهای بالا به عنوان تولیدکننده بر روی بسته قهوه ای که خریداری میکنید ذکر شده است (مخصوصاً کشورهایی که در آفریقا و آسیا وجود دارد) ممکن است درصد زیادی از حجم موجود قهوه، از نوع قهوه روبوستا باشد (مگر اینکه بر روی بسته نوشته شده باشد که این قهوه 100 درصد حاوی قهوه عربیکا است). به خصوص اگر طعم تلخ و دودی مانند در نوشیدنی تان احساس می کنید. دانههای روبوستا گاهی اوقات به عنوان پرکننده (برای صرفه جویی در هزینه) و یا متعادل کننده طعم و دستیابی به مزه مطلوب به کیسههای قهوه عربیکا اضافه میشود. مانند این کیسه (تصویر زیر) که از کنگو آمده است، با توجه به شکل دانهها و طعم آن، میتوان مطمئن بود که این ترکیب، مخلوطی از روبوستا و عربیکا است. اما وقتی با وارد کننده یا تهیه کننده آن تماس گرفته شد، آنان اذعان کردند که این محصول ترکیبی نبوده و 100 درصد قهوه عربیکا است. در تصویر زیر، اشکال مختلفی از دانههای قهوه را مشاهده میکنید، ابتدا با توجه به تفاوت در شکل آنها به نظر میرسید که 2 نوع مختلف قهوه هستند ولی معلوم شد که این دانهها، دانههای قهوه عربیکا با کیفیتهای متفاوت هستند.
دانه سمت راستی شبیه دانه قهوه روبوستا به نظر میرسد چون کوچکتر، گردتر و ضخیم تر است اما در واقع این فقط یک دانه با کیفیت متفاوت از قهوه عربیکا است. تشخیص دانه روبوستا میتواند دشوار باشد. تفاوتهای قابل توجهی بین این دو قهوه محبوب وجود دارد. در ادامه، نگاه دقیقتری به تفاوتهای میان قهوه روبوستا و قهوه عربیکا خواهیم انداخت.
قهوه روبوستا نیاز به گرده افشانی شدن دارد. این بدان معنی است که شکوفههای روبوستا را باید با توجه به ترکیبهای ژنتیکی متفاوت گرده افشانی کرد و گیاه به خودی خود گرده افشانی نمیکند. گیاه عربیکا به طور طبیعی گرده افشانی میکند. سریعتر رشد میکند. روبوستا حدود 2 سال زمان میبرد تا میوه دهد. این زمان برای عربیکا حدود 4 سال طول میکشد. حاوی کافئین بیشتری است. روبوستا حدود دو برابر یا بیشتر کافئین نسبت به عربیکا دارد. طعم متفاوتی دارد. روبوستا مزه تلخ تر از عربیکا دارد. این طعم تلخ تا حدودی به دلیل داشتن مقدار بالای کافئین است. همچنین کلروژنیک اسید (CGA) بالاتری دارد که عطر و طعم تلخی دارد، و میزان کلروژنیک اسید در آن حدود 7-10 درصد است در حالی که این میزان در قهوه عربیکا حدود 5.5 ا 8 درصد است. همچنین قند موجود در قهوه روبوستا تقریبا به میزان نیمی کمتر از قهوه عربیکا است. در کل قهوه روبوستا به عنوان مزه خاکی و تند همراه با طعمی مانند چوب یا پلاستیک سوخته معروف بوده و پس از نوشیدن آن مزه شبیه به بادام زمینی را از خود به جای میگذارد. انعطاف پذیرتر است. گیاه روبوستا مقاومتر است و میتواند در مقابل دمای بالا مقاومت کند و در معرض آفتاب مستقیم بهتر عمل میکند. به دلیل داشتن کافئین و اسید کلروژنیک بیشتر، روبوستا نسبت به عربیکا مقاومتر به آفات و بیماری است. محصول بیشتری را تولید میکند. گیاه روبوستا قهوه بیشتری نسبت به قهوه عربیکا در هر هکتار تولید میکند. هزینه تولید کمتری دارد. روبوستا مقاومتر است، سریعتر بالغ شده و محصول بیشتری به نسبت گیاه عربیکا تولید میکند. این عوامل باعث شده که هزینه اولیه کمتری برای رشد آن نیاز باشد. این موارد به همراه طعم تلختر آن باعث شده که طرفدار کمتری در بازار داشته باشد و خرید آن نیز کمتر باشد. بنابراین برخی از شرکت های معتبر قهوه از روبوستا به عنوان پرکننده و حجم دهنده محصولات قهوه خود استفاده میکنند و آن را با دانه قهوه عربیکا مخلوط میکنند. دانه آن از نظر اندازه و رنگ متفاوت است. دانههای روبوستا معمولاً از دانههای عربیکا کوچکتر، ضخیمتر و گردتر هستند. همچنین رنگ دانههای خام آن تیرهتر است. جوانتر است. قهوه روبوستا حدود 100 سال پس از قهوه عربیکا کشف شد که آن را در بازار جهانی جوانتر نشان میدهد. برگ گیاه آن بزرگتر است. برگهای گیاه روبوستا بزرگتر از گیاه عربیکا است. در نیمکره شرقی رشد میکند. روبوستا به طور عمده در نیمکره شرقی رشد میکند، در حالی که عربیکا به طور عمده در آمریکای جنوبی رشد کرده و پرورش داده میشود. کروموزوم کمتری دارد. روبوستا دارای 22 کروموزوم است در حالی که تعداد کروموزوم قهوه عربیکا 44 است.
آیا تمایل دارید مقداری نوشیدنی قهوه روبوستا را آزمایش کنید؟ امتحان کردن نوشیدنی روبوستای برندهای مختلف به همراه طعمهای مختلف آن، در کنار هیجانانگیز بودن، میتواند تفاوتهای آن را برای شما مشخص کند و طعم محبوب مناسب خود را نیز پیدا کنید. برای این کار، ابتدا باید برخی از شرکت های قهوه روبوستا را بشناسید. قهوه روبوستای 6 شرکت زیر را امتحان کنید:
اکثر شرکت ها از ترکیب قهوه روبوستا با قهوه عربیکا استفاده می کنند و این نشاندهنده آن است که طعم تند روبوستا به بهترین شکل با مزه و طعم معطر و ملایم عربیکا تلفیق میگردد.
محصولات آسیاب های قهوه، دستگاه اسپرسوساز و دستگاه قهوه دمی برندهای معتبر خارجی را از شرکت شهریار تهیه کنید.